Nieruchomość w ramach zwolnienia ze zobowiązania bez PCC

Umowa przewidująca przeniesienie przez jedną ze stron własności nieruchomości w celu zwolnienia się ze zobowiązania (tzw. świadczenie w miejsce wykonania - datio in solutum) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Spółka planuje zawrzeć umowę pożyczki ze spółką zależną. Przedmiotem pożyczki ma być określona w umowie kwota pieniężna. Strony zamierzają także ustalić oprocentowanie przedmiotowej pożyczki. W przypadku gdyby pożyczkodawca z przyczyn niezależnych nie był w stanie przenieść na pożyczkobiorcę określonej w umowie kwoty pieniężnej, strony mogą zawrzeć porozumienie, zgodnie z którym pożyczkodawca zamiast przekazania środków pieniężnych przekaże pożyczkobiorcy własność określonych nieruchomości. Porozumienie to ma się opierać na konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum), o której mowa w art. 453 Kodeksu cywilnego.

Zdaniem podatnika w przypadku gdy spółka zależna będąca pożyczkodawcą nie będzie w stanie przenieść na pożyczkobiorcę określonej w umowie kwoty pieniężnej i w celu zwolnienia się ze zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki przeniesie na pożyczkobiorcę własność nieruchomości, transakcja nie będzie podlegała obowiązkowi zapłaty PCC. Umowa, którą strony zamierzają zawrzeć, nie wchodzi bowiem w zakres opodatkowania określony w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

ZDANIEM IZBY SKARBOWEJ:

Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. Zaaprobował twierdzenia podatnika, iż opodatkowaniu PCC podlegają czynności cywilnoprawne określone w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, zmiany umów dotyczące tych czynności oraz ugody, jeśli wywołują takie same skutki prawne. Katalog wskazany w tym przepisie ma charakter enumeratywny (zamknięty). Wyłączona jest zatem możliwość stosowania ustawy o PCC do innych czynności powołując się na zasady analogii, nawet w sytuacji, gdy w wyniku dokonania czynności powstają podobne skutki prawne bądź ekonomiczne. Stanowisko takie jest ugruntowane w interpretacjach indywidualnych, np. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 stycznia 2008 r., nr ILPB2/415-249/07-2/MK. Uznał on, iż "z uwagi na posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem (podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne) należy stwierdzić, że w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wskazane wszystkie czynności cywilnoprawne podlegające temu podatkowi".

Z uwagi na fakt, że czynność przeniesienia własności nieruchomości, o którą pytał podatnik, nie następuje w wyniku umowy sprzedaży, ani żadnej innej czynności objętej PCC, lecz w wyniku odrębnej umowy określonej w art. 453 Kodeksu cywilnego, nie będzie ona podlegała opodatkowaniu PCC.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 sierpnia 2015 r., nr IPTPB2/4514-25/15-4/AK)