Wartość mieszkania, a nie cena sprzedaży ma znaczenie dla PCC

Kupuję mieszkanie od dalekiej kuzynki po okazyjnej cenie. Jak sprawdzałem wśród podobnych ofert na rynku, może być ono warte około 300.000 zł, jednak będzie mnie ono kosztowało 50.000 zł mniej. Taką też wartość podajemy notariuszowi, który już wstępnie skalkulował dla nas koszty taksy i podatku. Czy urząd skarbowy może podważyć nasze ustalenia w kwestii ceny i doliczyć podatek od czynności cywilnoprawnych, mimo że faktycznie płacę tylko 250.000 zł?

Właściwy naczelnik urzędu skarbowego na pewno nie będzie ingerował w wysokość ustalonej między stronami ceny, a jedynie może dokonać określenia wartości czynności cywilnoprawnej na potrzeby ustalenia wysokości należnego podatku. W przypadku umowy sprzedaży nieruchomości podstawę opodatkowania stanowi jej wartość rynkowa, a nie cena określona w umowie. Organ podatkowy nie może oczywiście ingerować co do tej ostatniej - nie może np. nakazać podwyższenia ceny. Czym innym jednak jest określenie wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnej, od której zależy wysokości należnego podatku.

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Stanowi o tym art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.).

W przypadku gdy podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Ponieważ obowiązek podatkowy ciąży tutaj wyłącznie na kupującym, to właśnie Czytelnik może otrzymać tego rodzaju pismo z urzędu skarbowego.

W braku określenia, względnie, w razie podania nieodpowiedniej wartości rynkowej przedmiotu transakcji przez podatnika, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik. W innym wypadku wydatek z tym związany zostanie po stronie organu podatkowego.