Pożyczka od WFOŚiGW a wyłączenie od PCC

Spółka z o.o. zamierza zawrzeć umowę pożyczki z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację zadania inwestycyjnego. Czy z tytułu zawarcia umowy pożyczki z WFOŚiGW spółka powinna odprowadzić PCC?

NIE, o ile pożyczka objęta jest VAT i korzysta ze zwolnienia z tego podatku. Istotne jest zatem, czy Fundusz (WFOŚiGW), udzielając pożyczki, działa w charakterze podatnika VAT, świadcząc podlegającą VAT usługę, która jest z tego podatku zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931).

Zasadą jest, że umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku podlega PCC (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PCC - Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.). Aby umowa pożyczki podlegała PCC, muszą być spełnione kryteria terytorialne opodatkowania czynności PCC z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC. W świetle tej regulacji umowa pożyczki podlega PCC m.in., jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot (tu np.: pieniądze) znajduje się na terytorium Polski. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy. Według wskazanych kryteriów pożyczka od WFOŚiGW podlega PCC. Istotne jest zatem, czy jest ona wyłączona od PCC na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Zgodnie z nim PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, w zakresie, w jakim są opodatkowane VAT, ewentualnie, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z VAT, z wyjątkami niedotyczącymi umowy pożyczki. O wyłączeniu z opodatkowania PCC nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku VAT, lecz wyłącznie fakt, że konkretna czynność jest opodatkowana podatkiem VAT lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona.

Minister Rozwoju i Finansów w interpretacji z dnia 27 lutego 2017 r., nr PS1.841.8.2017, zmienił interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 14 marca 2014 r., nr IBPB II/1/436-339/13/MZ. Uzasadniając zmianę, Minister Rozwoju i Finansów stwierdził, że błędne jest uzasadnienie w części dotyczącej wyłączenia z opodatkowania PCC umowy pożyczki zawartej przez wnioskodawcę, na podstawie art. 2 pkt 1 lit. f) ustawy o PCC (tj. czynności cywilnoprawnych w sprawie zdrowia). Wskazał, że umowa pożyczki zawarta przez szpital z WFOŚiGW nie podlega wyłączeniu spod opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 1 lit. f) ustawy o PCC. Zauważył też, że w ustawie o PCC przewidziano również inne sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania PCC. Minister odniósł się właśnie do art. 2 pkt 4 ustawy o PCC (w brzmieniu z dnia dokonania czynności). Podkreślił, że usługa udzielenia wnioskodawcy pożyczki przez WFOŚiGW stanowi czynność objętą przepisami ustawy o VAT, korzystającą ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Powoduje to, że jest ona jednocześnie wyłączona z opodatkowania PCC zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC.

Także Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 20 lipca 2017 r., nr 0111-KDIB4.4014.147.2017.2.PB, odwołał się do wyłączenia od PCC, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Dyrektor KIS wskazał, że wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku podał, że Fundusz (WFOŚiGW) zarejestrowany jest jako podatnik VAT zwolniony. Fundusz, udzielając przedmiotowych pożyczek, działa w charakterze podatnika VAT, świadcząc podlegającą VAT usługę, która jest z tego podatku zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Organ uznał zatem, że w takich okolicznościach umowa pożyczki na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o PCC jest wyłączona z opodatkowania PCC.

Natomiast, gdy wnioskodawca wskazał, że z tytułu zawarcia umowy pożyczki z WFOŚiGW żadna ze stron nie jest opodatkowana VAT, Dyrektor KIS uznał, iż pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty PCC z tytułu zawarcia tej umowy oraz do złożenia deklaracji PCC-3 (interpretacja indywidualna z dnia 23 czerwca 2017 r., nr 0114-KDIP3-2.4014.34.2017.2.LS).