podatek od czynności cywilnoprawnych, PCC, podatek od pożyczki
A A A

Gazeta Podatkowa nr 57 (1411) z dnia 17.07.2017

NSA w uchwale 7 sędziów o tym, jak spółka jawna ma się rozliczać z PCC

Prawidłowe ustalenie zasad opodatkowania spółek PCC wymaga uwzględnienia regulacji prawa unijnego. W ich kontekście istotne jest m.in. to, czy dany podmiot spełnia kryteria unijnej definicji spółki kapitałowej. Przy tym polska ustawa o PCC zawiera swój katalog spółek kapitałowych i osobowych na potrzeby rozliczenia tego podatku. W kwestii zaliczenia spółki komandytowo-akcyjnej do spółek osobowych jasne jest, że jest to kwalifikacja sprzeczna z prawem unijnym. Co istotne, NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 15 maja 2017 r. przesądził, że polski ustawodawca prawidłowo zaliczył spółkę jawną do spółek osobowych.

Ustawa o PCC a regulacje unijne

Polski PCC jest odpowiednikiem podatku kapitałowego uregulowanego Dyrektywą Rady nr 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącą podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz. Urz. UE L 46 z 21.02.2008 r., str. 11). Zastąpiła ona swoją poprzedniczkę - Dyrektywę Rady z dnia 17 lipca 1969 r., nr 69/335/EWG (Dz. Urz. UE 249 z 3.10.1969 r., s. 25) oraz jej zmiany.

W tym miejscu wyjaśnić trzeba, że regulacje unijne mają zastosowanie do spółek kapitałowych. Ich unijna definicja zawarta jest obecnie w art. 2 Dyrektywy Rady 2008/7/WE. Przy tym te podmioty, które spełniają kryteria z jego ust. 1 lit. a-c), muszą być kwalifikowane jako spółki kapitałowe. Ewentualne inne regulacje krajowe nie są skuteczne (np. zakwalifikowanie spółki komandytowo-akcyjnej do spółek osobowych). Natomiast podmioty, które nie mieszczą się w tej definicji, a odnosi się do nich jedynie art. 2 ust. 2 Dyrektywy 2008/7/WE, mogą być przez dane państwo członkowskie nieuznawane za spółki kapitałowe na podstawie art. 9 Dyrektywy 2008/7/WE (patrz tabela).

Zaliczenie spółki do grona spółek kapitałowych oznacza określone przywileje w opodatkowaniu. W szczególności brak PCC w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w inną kapitałową (art. 2 pkt 6 lit. b ustawy o PCC). Na kanwie tego zagadnienia NSA w powiększonym składzie zajmował się zasadami rozliczenia PCC przez spółki jawne. Spór pomiędzy spółką a organem podatkowym dotyczy zasad opodatkowania przekształcenia spółki akcyjnej w jawną. NSA rozpatrując sprawę uznał, że na jej tle wyłoniło się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości. Dlatego też skierował sprawę do rozpatrzenia przez poszerzony skład NSA.

Uzasadnienie uchwały

Rozpatrując przedstawione zagadnienie, skład 7 sędziów NSA podjął uchwałę w dniu 15 maja 2015 r. (patrz ramka). NSA w uzasadnieniu do tej uchwały opisał zmiany w prawie unijnym, jak i w prawie krajowym, do jakich doszło z dniem akcesji Polski do Unii Europejskiej. Doszedł do wniosku, że spółka jawna, jako spółka osobowa zdefiniowana w art. 1a pkt 1 ustawy o PCC, została wyłączona z zakresu stosowania wobec niej regulacji dotyczącej podatku pośredniego od gromadzenia kapitału wynikającej z Dyrektywy 69/335/EWG, a od dnia 1 stycznia 2009 r. z Dyrektywy 2008/7/WE.

NSA uznał, że skoro dokonano nowelizacji zarówno Dyrektywy, jak i ustawy o PCC, to przyjąć należy, iż zabieg ten był wyrazem skorzystania przez Polskę jako państwo członkowskie UE z opcji przewidzianej w dacie akcesji w art. 2 ust. 2 zdanie 2 Dyrektywy 69/335/EWG, a od dnia 1 stycznia 2009 r. w art. 9 Dyrektywy 2008/7/WE. NSA oceniał także skuteczność skorzystania z prawa opcji. Istotna była tu odpowiedź na pytanie, czy spółka jawna może być zaliczona do podmiotów, o których obecnie mowa w art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy Rady 200/7/WE czy może jej art. 2 ust. 2. NSA uznał, że spółkę jawną należy zaliczyć do podmiotów, do których odnosi się wspomniany art. 2 ust. 2. Sąd podkreślił, że spółkę jawną wyróżnia od niektórych innych spółek osobowych (np. komandytowej i komandytowo-akcyjnej) przede wszystkim zakres odpowiedzialności wszystkich wspólników (bez wyjątku) i brak koniecznego elementu kapitałowego (udziałowego). Wszyscy zatem wspólnicy spółki jawnej mogą odpowiadać bez ograniczenia za długi tej spółki, brak jest możliwości ograniczenia tej odpowiedzialności, a także brak jest elementu udziału mogącego być przedmiotem obrotu.

NSA o opodatkowaniu przekształcenia

NSA nie rozstrzygnął w formie uchwały zagadnień dotyczących ustalenia podstawy opodatkowania i zwolnienia od opodatkowania czynności zmiany umowy spółki polegającej na przekształceniu spółki. NSA kierując pytanie prawne do powiększonego składu pytał o możliwość zastosowania art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. f)art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC. NSA w powiększonym składzie stwierdził, że redakcja tego pytania, a przede wszystkim uzasadnienie postanowienia nie wskazują, aby w tym obszarze w dotychczasowym orzecznictwie zarysowały się kontrowersje. Wskazać jednak należy, że przytoczone przepisy potwierdzają stanowisko prezentowane przez organy podatkowe, iż w sytuacji przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową opodatkowaniu podlegają wszystkie wartości ponad wysokość kapitału zakładowego istniejącego na dzień przekształcenia, który na wcześniejszych etapach istnienia spółki kapitałowej został już opodatkowany. Niedługo w tej kwestii wypowie się NSA rozpoznając sprawę, na kanwie której skierował pytanie do powiększonego składu.

"W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają, na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 3 w zw. z ust. 1 pkt 1 lit. k) ustawy (...) o podatku od czynności cywilnoprawnych (...) czynności prawne zmiany umowy spółki, polegające na przekształceniu spółki akcyjnej w spółkę jawną".

Uchwała 7 sędziów NSA z dnia 15 lipca 2017 r., sygn. akt II FPS 1/17

Wobec których podmiotów polski ustawodawca mógł zdecydować o nieuznawaniu ich za spółki kapitałowe do celów nakładania podatku kapitałowego?
Definicja
spółki kapitałowej zawarta
w art. 2 Dyrektywy Rady 2008/7/WE*
Możliwość
skorzystania z opcji
nieuznawania podmiotu
za spółkę kapitałową**
1. Przez spółkę kapitałową w znaczeniu niniejszej dyrektywy należy rozumieć:
a) każdą spółkę, która przyjmuje jedną z form wyszczególnionych w załączniku I (spośród spółek prawa polskiego wymienione w nim są jedynie spółka akcyjna i z o.o.),
b) każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną, których udziały w kapitale lub majątku mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie,
c) każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną prowadzące działalność skierowaną na zysk, których członkowie mają prawo zbytu swoich udziałów stronom trzecim bez uprzedniego upoważnienia oraz odpowiadają za długi spółki, przedsiębiorstwa lub osoby prawnej tylko do wysokości swoich udziałów.

NIE DOTYCZY

Polski ustawodawca błędnie nie zaliczył do spółek kapitałowych spółki komandytowo-akcyjnej.

Aktualnie jednak nie ma już wątpliwości, że S.K.A. to spółka kapitałowa w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b) i c) dyrektywy 2008/7/WE.***

2. Na użytek niniejszej dyrektywy wszelkie inne spółki, przedsiębiorstwa, stowarzyszenia lub osoby prawne prowadzące działalność skierowaną na zysk uważa się za spółki kapitałowe.
TAK
* w poprzedniczce wskazanej dyrektywy, tj. w Dyrektywie Rady 69/335/EWG, analogiczna definicja spółki kapitałowej była zawarta w jej art. 3
** na podstawie art. 9 Dyrektywy 2008/7/WE (art. 3 ust. 2 zd. 2 Dyrektywy 69/335/EWG)
*** por. wyrok TS Unii Europejskiej z dnia 22 kwietnia 2015 r., sygn. akt C-357/13, i interpretację ogólną Ministra Finansów z dnia 27 października 2015 r. w sprawie opodatkowania umowy spółki komandytowo-akcyjnej podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nr PL-LM.831.22.2015, Dziennik Urzędowy Ministra Finansów z 2015 r. poz. 72

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150)

www.PodatekPCC.pl:

 Więcej na stronie www.PoradyPodatkowe.pl - sprawdź!
www.PoradyPodatkowe.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

grudzień 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
3
4
6
7
8
11
12
13
14
15
17
18
19
21
22
23
24
25
26
28
29
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Rozliczanie podatku dochodowego, podatku VAT oraz innych podatków i opłat
Ordynacja podatkowa czyli o: kontroli, zobowiązaniach oraz interpretacji podatkowej

Gofin podpowiada

Kompleksowe opracowania tematyczne

Wskaźniki - PCC

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.