Przy przekształceniu spółki z o.o. w osobową obliczając PCC trzeba uwzględnić cały majątek

Planujemy przekształcenie naszej spółki z o.o. w jawną. W ramach procedury przekształcenia nie będą wnoszone dodatkowe wkłady. Czy w takim przypadku trzeba będzie zapłacić PCC od przekształcenia?

Może pojawić się taka konieczność ze względu na zasady ustalania podstawy opodatkowania PCC przy zmianie formy prawnej spółki. Na gruncie ustawy o PCC przekształcenie spółki traktowane jest jako zmiana umowy spółki, jeżeli wynikiem transformacji jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Stanowi o tym art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy o PCC (Dz. U. z 2016 r. poz. 223). W przypadku przekształcenia spółki z o.o. (tj. kapitałowej) w jawną, czyli spółkę osobową, nie ma zastosowania wyłączenie od opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 6 lit. b) ustawy o PCC.

Podstawę opodatkowania zmiany umowy spółki przy przekształceniu spółki z o.o. w jawną stanowi wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia. Od podstawy opodatkowania odlicza się kwotę wynagrodzenia wraz z VAT, pobraną przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego zmiany umowy spółki (tu: uchwały w sprawie przekształcenia), jeżeli powoduje ona zwiększenie majątku spółki oraz opłaty związane z rejestracją zmiany w KRS, tj. opłatę sądową oraz za ogłoszenie wpisu do KRS w MSiG (art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. f i art. 6 ust. 9 ustawy o PCC). Stawka PCC wynosi 0,5%.

W kwestii ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku przekształcenia spółki z o.o. w spółkę osobową wypowiedział się NSA w sprawie dotyczącej transformacji w spółkę komandytową. W wyroku z dnia 2 września 2015 r., sygn. akt II FSK 1797/13, NSA uznał, że z wykładni art. 1 ust. 3 pkt 3, art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. f) i art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC wynika, iż w przypadku zmiany umowy spółki polegającej na przekształceniu spółki z o.o. w spółkę komandytową, opodatkowaniu - jako zwiększenie majątku spółki osobowej - podlegać będzie różnica pomiędzy wartością majątku wniesionego do spółki komandytowej, a wysokością opodatkowanego uprzednio kapitału zakładowego spółki z o.o. Stanowisko takie prezentują także organy podatkowe (por. interpretacja w ramce).

Obliczając PCC uwzględnić trzeba zwolnienie od tego podatku, o którym mowa w art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC. Na jego mocy zwalnia się od podatku umowy spółki i ich zmiany związane z przekształceniem lub łączeniem spółek w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana PCC lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany.

Rozliczeniem PCC powinien zająć się notariusz, który protokołować będzie uchwałę w sprawie przekształcenia (art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o PCC). Niektórzy rejenci uważają jednak, że gdy umowa spółki jawnej jest sporządzana w zwykłej formie pisemnej, wówczas to spółka jako podatnik powinna sama obliczyć i wpłacić PCC oraz złożyć deklarację.

Porównując majątki spółek przekształcanej i przekształconej należy brać pod uwagę w przypadku spółki osobowej - jej cały majątek, natomiast w przypadku spółki kapitałowej - jedynie wysokość jej kapitału zakładowego.

Zatem dla ustalenia, czy zmiana umowy spółki polegająca na przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę osobową podlega PCC niezbędna jest ocena, czy w wyniku tej zmiany doszło do zwiększenia majątku spółki osobowej i co w efekcie stanowi jej majątek. Podstawą opodatkowania będzie więc suma wszystkich wkładów do spółki osobowej - zarówno tworzących kapitał zakładowy, jak i pozostałych.

Z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 marca 2016 r., nr IBPB-2-1/4514-14/16/MZ