Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 21 (776) z dnia 20.07.2012

Skutki zwrotu nienależnie zapłaconego PCC wraz z oprocentowaniem

Spółka z o.o. w odpowiedzi na wniosek o stwierdzenie nadpłaty nienależnie zapłaconego w latach ubiegłych (w 2008 r.) PCC dostała z US zawiadomienie o zwrocie nadpłaconego podatku wraz z oprocentowaniem. Jak ująć w księgach rachunkowych zwrot podatku oraz otrzymane odsetki? Jakie skutki ma taka decyzja w podatku dochodowym od osób prawnych, skoro w rozliczeniu za rok 2008 zapłacony podatek PCC był zaliczony do kosztów uzyskania przychodu? Czy otrzymane odsetki są przychodem podatkowym?

Zgodnie z obowiązującą na gruncie przepisów ustawy o PDOP zasadą samoopodatkowania, obowiązek wykazania zobowiązania w tym podatku w prawidłowej wysokości oraz zadeklarowania i zapłacenia należnego za rok podatkowy podatku dochodowego ciąży na podatniku (w niektórych przypadkach na płatniku). Jeżeli zatem w wyniku pomyłki czy złego zinterpretowania przepisów podatnik zawyży bądź zaniży wykazane za dany rok podatkowy przychody bądź koszty uzyskania tych przychodów, to korekta zobowiązania podatkowego zasadniczo nie może być dokonywana "na bieżąco". Dokonuje się jej zatem wstecz, czyli poprzez korektę zeznania za rok, w którym powstał błąd.

Gdy jednak wysokość uzyskanych w roku podatkowym przychodów oraz poniesionych kosztów wykazana została przez podatnika w prawidłowej wysokości, a następnie, już po rozliczeniu podatku za dany rok wystąpiła nowa okoliczność powodująca, iż rzeczywiście uzyskane przychody bądź poniesione koszty były inne niż uprzednio zadeklarowane, to w takiej sytuacji nie można zarzucić podatnikowi wykazania jego zobowiązania podatkowego w nienależnej wysokości powodującej powstanie zaległości bądź nadpłaty w podatku dochodowym. W takim przypadku podatnik zobowiązany jest uwzględnić skutek wystąpienia takiej "nowej okoliczności" w postaci przychodu bądź kosztu uzyskania przychodu w roku wystąpienia tej okoliczności.

W licznych interpretacjach dotyczących analogicznych skutków, jakie w podatku dochodowym powodowało zaliczenie przez podatnika do kosztów zapłaconego w zawyżonej (nienależnej) wysokości podatku od nieruchomości, organy podatkowe zajmowały korzystniejsze dla podatników stanowisko. Uznawały bowiem, iż kwota zwróconego podatku od nieruchomości nie powoduje konieczności korekty kosztów uzyskania przychodów roku, w którym podatek ten zaliczony został do tych kosztów, lecz rodzić będzie przychód w roku, w którym podatnik zwrot tego podatku otrzymuje. Za podstawę tego stanowiska organy te wskazywały treść art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o PDOP, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się "zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów". Jeżeli zatem podatnik uzyskał zwrot takiego podatku zaliczonego przez niego do kosztów uzyskania przychodów, to zdaniem tych organów - w świetle treści tego przepisu - zwrócony podatek podlega zaliczeniu do przychodów w dniu uzyskania tego zwrotu. Stanowisko takie wynika m.in. z interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 grudnia 2008 r. (nr ILPB3/423-575/08-4/MM) i z 23 stycznia 2009 r. (nr ILPB3/423-719/08-4/ŁM) oraz interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 21 grudnia 2007 r. (nr IBPB3/423-160/07/JD) i z 23 marca 2010 r. (nr IBPBI/2/423-1641/09/PC), a także z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 30 listopada 2006 r. (sygn. akt I SA/Wr 1582/04) i potwierdzającego jego prawidłowość wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 lipca 2008 r. (sygn. akt II FSK 681/07).

W świetle zatem powyższych orzeczeń otrzymanie przez pytającą Spółkę zwrotu nienależnie zapłaconego PCC nie będzie skutkowało koniecznością złożenia korekty deklaracji CIT-8 za 2008 r. (i wykazania zaległości w podatku dochodowym za ten rok), lecz spowoduje konieczność ujęcia w przychodach bieżącego roku otrzymanej kwoty zwróconego podatku.

Odnosząc się zaś do otrzymanych przez Spółkę odsetek wskazać należy, iż stosownie do treści art. 12 ust. 4 pkt 7 ustawy o PDOP, takie odsetki otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych nie podlegają zaliczeniu do przychodów. A zatem odsetek tych Spółka nie ujmuje ani w deklaracji podatkowej, ani nie uwzględnia przy określaniu należnego podatku dochodowego.

Natomiast w księgach rachunkowych otrzymany zwrot PCC, jeśli kwota zwrotu nie jest istotna, należy ująć w pozostałe przychody operacyjne, a otrzymane odsetki w przychody finansowe, księgując w księgach 2012 r. - gdyż sprawozdanie finansowe za 2008 r. zostało już zatwierdzone.

Jeśli błąd jest na tyle istotny, że nie można uznać sprawozdania finansowego za spełniające wymogi art. 4 ustawy o rachunkowości, wówczas zwrot taki należy odnieść na kapitał (fundusz) własny i wykazać jako "zysk (strata) z lat ubiegłych"; w księgach rachunkowych nastąpi to zapisem: Wn konto 13, Ma konto 82.

Powyższe wynika z art. 54 ustawy o rachunkowości.