Zwrotne przeniesienie prawa własności bez PCC

Rozwiązanie umowy sprzedaży oraz zwrotne przeniesienie prawa własności, prowadzące do przywrócenia stanu prawnego sprzed zawarcia umowy sprzedaży, nie podlega opodatkowaniu PCC.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Podatnicy (zbywcy) zawarli w formie aktu notarialnego umowę sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Następnego dnia po sprzedaży nabywcy poinformowali podatników o braku możliwości zapłaty umówionej ceny sprzedaży z uwagi na brak środków finansowych. Po upływie umownego terminu zapłaty podatnicy wezwali nabywców do zapłaty ceny sprzedaży. Nabywcy ponownie wskazali na brak możliwości zapłaty. W związku z tym strony niezwłocznie podpisały w formie aktu notarialnego umowę rozwiązującą poprzednio zawartą umowę sprzedaży oraz przenoszącą spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego z powrotem na podatników.

W zaistniałych okolicznościach podatnicy zwrócili się do organu podatkowego z pytaniem, czy powinni zapłacić PCC w związku z umową rozwiązującą umowę sprzedaży oraz przeniesieniem prawa własności z powrotem na podatników. Ich zdaniem obowiązek podatkowy nie powstał.

ZDANIEM DYREKTORA KIS:

Organ podatkowy uznał stanowisko podatników za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, określający zakres przedmiotowy ustawy, zawiera zamknięty katalog czynności, których dokonanie powoduje konieczność zapłaty podatku. Wobec tego, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, nawet jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w tym katalogu wymienione. Jednak o zakwalifikowaniu danej umowy do umów podlegających PCC nie decyduje nazwa, ale treść umowy.

Podatnicy zbyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu na podstawie umowy sprzedaży. Wobec braku zapłaty ustalonej ceny przez nabywców, podatnicy zawarli z nabywcami umowę rozwiązującą poprzednią umowę sprzedaży i przenoszącą prawo własności z powrotem na podatników w takich samych udziałach, jak przed zbyciem.

Zgodnie z art. 353¹K.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W myśl art. 77 § 3 K.c., jeżeli umowa została zawarta w formie szczególnej (innej niż forma pisemna, dokumentowa albo elektroniczna), jej rozwiązanie za zgodą obu stron wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia.

Rozwiązanie umowy sprzedaży oraz zwrotne przeniesienie prawa własności, prowadzące do przywrócenia stanu prawnego sprzed dokonania umowy sprzedaży, nie przybiera żadnej z form wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, a zatem czynność ta nie podlega opodatkowaniu PCC.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 kwietnia 2020 r., nr 0111-KDIB2-3.4014.45.2020.4.BD)